چهار آفت در تصمیم گیری در زندگی فردی و کسب و کار:
انسانها همواره در جنبه های مختلف زندگی از قبیل زندگی کاری، شخصی و … در حال تصمیم گیری هستند این مقاله که از کتاب قاطع نوشته دن هیث و چیپ هیث گرفته شده است به بررسی چهار آفت در تصمیم گیری می پردازد
1- داشتن چارچوب محدود در تصمیم گیری
اولین آفت از چهار آفت در تصمیم گیری در فرایند تصمیم‌گیری یعنی داشتن چارچوب محدود است که به معنی تمایل برای تعریف کردن گزینههایی بیشتر از حد محدود است تا بتوانیم آنها را در قالب سیستمهای دوتایی مورد سنجش قرار دهیم.
ما به‌جای اینکه از خود بپرسیم “چگونه می‌توانم این رابطه را بهتر کنم؟”، میپرسیم “آیا باید رابطه با شریکم را قطع کنم یا نه؟”.
ما به جای اینکه از خودمان سوال کنیم “بهترین روش پسانداز کردن مقداری پول برای اینکه بهتر بتوانم خانوادهام را تأمین کنم چیست؟”، میپرسیم: “آیا باید ماشین جدیدی بخرم یا نه؟”
داشتن چارچوب محدود در تصمیم گیری، به معنای داشتن محدودیت هایی برای انتخاب گزینه های مختلف و محدود کردن گزینه های قابل انتخاب است. این محدودیت ها می‌توانند شامل محدودیت های زمانی، مالی و منابعی باشند.
داشتن چارچوب محدود در تصمیم گیری می‌تواند به کمک تصمیم گیرنده باشد تا از طریق حذف گزینه‌های غیرضروری و مرتبط نشان دادن مسیر بهتری برای انتخاب گزینه مناسب برای مسئله مورد نظر پیدا کند.
این روش به کاربران کمک می کند تا با دقت بیشتری به مسأله نگریسته و راه حل های مناسبی را برای آن پیدا کنند.
2-تائید باورها در تصمیم گیری
تائید باورها در تصمیم گیری دومین آفت تصمیم گیری، ما معمولاً در زندگی عادت داریم تا درباره یک موضوع و موقعیت، یک باور سریع پرورش دهیم و سپس به دنبال اطلاعاتی باشیم که این باور را تقویت کند. و این عادت مشکل‌ساز، که به آن “تائید باورها” نیز می‌گویند، دومین آفت در تصمیم‌گیری است.
محققان بارها و بارها به این نتیجه رسیده‌اند که هنگامی‌که مردم در حال جمع‌آوری اطلاعات از جهان پیرامون خود هستند، بیشتر دوست دارند اطلاعاتی را انتخاب کنند که پشتیبانِ باورها، رفتارها و نگرش‌های قبلی آنها باشد.
“تائید باورها” در تصمیم گیری به معنای این است که فرد قبل از انجام تصمیمی، باورهای خود را در مورد موضوع موردنظر تحلیل کرده و با استفاده از منابع مختلف، صحت و درستی آنها را بررسی کرده و تائید کند.
در واقع، تائید باورها به دلیل داشتن اطلاعات درست و صحیح، می‌تواند به افزایش دقت و صحت تصمیمات گرفته شده کمک کند.
همچنین، در برخی موارد، تائید باورها می‌تواند به کاهش تأثیر عوامل احساسی و ذهنی در تصمیم گیری کمک کند و شاید به سمت رسیدن به تصمیمات منطقی‌تر و موشکافانه‌تر کمک کند.
از جمله ابزارهایی که می‌تواند در تائید باورها مفید باشد، مطالعه و تحقیق درباره موضوع مورد نظر، مشاوره با کارشناسان و فردی که در زمینه‌ای خاص تخصص دارد، استفاده از منابع قابل اطمینان و بررسی دقیق داده‌ها و شواهد می‌باشد.
3- احساسات کوتاه‌مدت در تصمیم گیری
سومین آفت از چهار آفت در تصمیم گیری، به تصمیم گیری احساسات کوتاه‌مدت مربوط است . وقتی‌که میخواهیم تصمیم دشواری بگیریم، احساسات ما دچار اختلال می‌شود و دائم استدلالهای تکراری در ذهن میپرورانیم.
در مورد شرایطی که داریم نگران می‌شویم و هر روز فکر خود را تغییر می‌دهیم. اگر تصمیم‌های ما در یک جدول به نمایش درآید، هیچکدام از اعداد تغییر نمی‌کنند – چراکه اطلاعات جدیدی برای اضافه شدن وجود ندارد – اما در ذهن اینطور احساس نمی‌کنیم.
آن‌قدر گرد و غبار در ذهن خود به وجود آورده‌ایم که نمی‌توانیم راه درست را پیدا کنیم. در آن لحظات چیزی که بیشتر از همه به آن نیاز داریم، یک چشم انداز درست است.
احساسات کوتاه‌مدت در تصمیم گیری به معنای تأثیر احساسات و تغییرات کوتاه‌مدت در حالات روحی و احساسی فرد بر روی تصمیمات گرفته شده است.
این احساسات ممکن است با عوامل مختلفی مانند فشار زمانی، تنش‌های شخصی، اضطراب و استرس، یا حتی تأثیرات جانبی ناشی از مصرف داروها یا الکل و مواد مخدر مرتبط باشند.
احساسات کوتاه‌مدت ممکن است باعث تغییر در رفتار فرد و تصمیماتی که او می‌گیرد، شود. به عنوان مثال، برخی افراد در شرایطی که تنش و فشار زیاد است، ممکن است به تصمیماتی که در واقع به صلاحیت هایشان نمی‌خورند، دست بزنند. همچنین، در شرایطی که فرد احساس خشم، ناراحتی و یا اضطراب دارد، می‌تواند تصمیماتی را بگیرد که در طولانی مدت به صلاحیت هایش نمی‌خورد.
بنابراین، برای جلوگیری از تأثیر احساسات کوتاه‌مدت در تصمیم گیری، مفید است که فرد کنترلی بر احساسات خود داشته باشد و تمرکز خود را بر روی منطق و شواهد قرار دهد.
همچنین، اگر هنگام تصمیم گیری فرد در حالت اضطراب و دستگیر شدن است، بهتر است که کوتاهی کند و سعی کند در آرامش تصمیم بگیرد.
4= اعتماد به نفس بیش از اندازه در تصمیم گیری
چهارمین آفت در فرآیند تصمیم‌گیری اعتماد به نفس بیش از اندازه است.
مردم فکر می‌کنند در مورد چگونگیِ اتفاقات آینده، بیشتر از آنچه که اطلاع دارند، میدانند. در یک تحقیق نشان داده شده است وقتی‌که دکترها در مورد یک بیماری تشخیص خود را “کاملاً قطعی” میدانند، در ۴۰ درصد مواقع اشتباه می‌کنند. وقتی‌که گروهی از دانش‌آموزان تخمین می‌زنند که ۱ درصد شانس اشتباه کردن دارند، در واقع ۲۷ درصد مواقع اشتباه می‌کنند.
ما در پیش‌بینی‌های خود اعتماد به نفس بیش از حد بالایی داریم. وقتی‌که در مورد آینده حدس‌هایی می‌زنیم، توجه خود را بیشتر بر روی اطلاعاتی متمرکز می‌کنیم که دم دست باشند، و سپس با استناد به همین اطلاعات نتیجه‌گیری می‌کنیم.
اعتماد به نفس بیش از حد در تصمیم گیری به معنای این است که فرد اطمینان بیش از حدی به خود دارد و در تصمیم‌گیری های خود به تجربه، شانس و شاید هم خودآگاهی خود، بیش از حد اعتماد دارد.
چنین افرادی به دلیل داشتن این اعتماد بیش از حد، ممکن است در تصمیمات خود اشتباه کنند و با مشکلاتی روبرو شوند.
اعتماد به نفس بالا ممکن است باعث این شود تا فرد تنها به دیدگاه خود اکتفا کند و دیدگاه دیگران را رد کند. همچنین افرادی که اعتماد به نفس زیادی دارند، ممکن است در درک و تحلیل صحیح اطلاعات و شواهد و ارزیابی درست وضعیت موجود، کمبود داشته باشند.
بنابراین، برای جلوگیری از اثرات منفی اعتماد به نفس بیش از حد در تصمیم گیری، مهم است که فرد با دقت و بررسی موارد، قبل از تصمیم گیری به بررسی همه جنبه‌های موضوع بپردازد و نظرات دیگران را در نظر بگیرد.
همچنین، بهتر است که در بررسی هر موضوع، شواهد علمی و اطلاعاتی را به صورت کامل بررسی کرده و از تجربه‌های گذشته خود و دیگران به خوبی استفاده کند.
کتاب قاطع
یکی از بهترین کتابهایی که به شما کمک می کند که در تصمیم گیری قاطع باشید، کتاب قاطع است که برادران هیث آن را نوشته اند.
این کتاب را خانم ناهید دشتدار و دکتر علیرضا فیروزی ترجمه کرده اند که در صورت تمایل می توانید از این لینک خریداری نمایید.
با خواندن این کتاب و عمل به دستورالعمل و راهنمایی های آن تغییرات شگفت انگیزی در نحوه انتخاب و تصمیم گیری شما ایجاد خواهد شد.
