بانک مرکزی سامانه اینترنتی نیما را – که حروف اختصاری “نظام یکپارچه معاملات ارزی” – است، در ابتدای اردیبهشت ۹۷ راه اندازی کرد. رسالت این نظام، سامان بخشیدن به بازار ارز در حوزه‌ی واردات کالا است. مهمترین فرق این سامانه با سنا این است که سامانه سنا برای خرید و فروش داخلی ارز در نظر گرفته شده در حالیکه سامانه نیما برای مبادلات ارز بین صادرکنندگان و واردکنندگان کالا و همچنین نظام مند کردن بازگشت ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور طراحی شده است. عرضه ارز در سامانه نیما مبنای رفع تعهدات ارزی صادرکنندگان خواهد بود.
فرایند تأمین ارز مورد نیاز واردکنندگان کالا به دو روش انجام میشود:
1. روش بانکی:طی آن واردکننده ثبت سفارش را انجام می‌دهد و بانک مرکزی از طریق پرتال ارزی، ارز را تأمین می‌کند و از طریق روابط بین کارگزاری بانک‌های ایران و سایر کشور‌ها، به فروشندگان خارجی میپردازد
2. روش غیر بانکی: در این روش که متعاقب تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران طراحی شد، صرافیها به‌عنوان مهره‌ی اصلی در تبادل پول ایفای نقش می‌کنند. واردکنندگان متقاضی دریافت ارز میتوانند با استفاده از سامانه‌ی نیما- به آدرس اینترنتی https://www.ntsw.ir– اقدام به ثبت درخواست تأمین ارز نمایند.به محض ثبت درخواست، صرافیها قادر به دیدن درخواستهای ثبت شده خواهند بود. به همین ترتیب، متقاضیان دریافت ارز میتوانند در صورت وجود پیشنهاد فروش ارز از سوی صرافیها، گزینه‌های موجود را مشاهده و از بین پیشنهادات ارائه‌شده، مورد مطلوب را انتخاب کنند.
در واقع ارز ارائه شده در سامانه نیما، درآمدهای صادراتی کشور است که توسط صادرکنندگان در سامانه نیما عرضه میشود. صادرکنندگان میتوانند به منظوررفع تعهد ارزی خود، یکی از روشهای زیر را به منظور بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به چرخه اقتصادی کشور انتخاب کنند:
– فروش ارز در سامانه نیما
– انجام واردات در مقابل صادرات خود
– واگذاری ارز به سایر واردکنندگان متقاضی دریافت ارز (واردات در مقابل صادرات غیر) با تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت
چگونگی انتخاب روشهای فوق و یا برخورداری از معافیتهای بازگشت ارز به چرخه اقتصادی کشور، تابع بخشنامه شماره 299874/97 مورخ 27/8/97 بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است.
در فایل پیوست فرایند ثبت اطلاعات واردات در مقابل صادرات و نیز واگذاری پروانههای صادراتی به دیگران (واردات در مقابل صادرات غیر) به صورت اینفوگرافیک تشریح شده است.
ناهید دشتدار – رییس گروه بانک، بیمه و تأمین مالی سازمان توسعه تجارت ایران
